Xây dựng mô hình ứng dụng công nghệ nuôi cấy mô tế bào thực vật nhân giống 2 loài lan dược liệu (lan Kim tuyến (Anoectochilus setaceus) và Lan Thạch hộc tía (Dendrobium officinale Kimura et Migo)) tại Hải Phòng.

Chi tiết

Nghiên cứu tổng quan về tình hình nghiên cứu, sản xuất và tiêu thụ cây dược liệu nói chung, 2 giống lan dược liệu nói riêng: Lan Kim tuyến và Lan Thạch hộc tía. Thu thập thông tin, tài liệu, đánh giá điều kiện liên quan đên triển khai dự án. Xây dựng và triển khai thực hiện các mô hình. Tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện các mô hình, kêt luận về quy trình kỹ thật trồng Lan Kim tuyến và Lan Thạch hộc tía từ giống nuôi cấy mô tế bào thực vật.

Lan Kim tuyến

Lan kim tuyến, Anoectochilus setaceusBlume, thuộc họ Phong lan (Orchidaceae), được biết đến nhiều do khả năng ứng dụng trong y dược.Theo y học cổ truyền Trung Hoa, lan kim tuyếnđược dùng để điều trị bệnh tiểu đường, làm tankhối u, giảm lipase trong máu và chữa viêm gan. Lan kim tuyến là nguồn dược thảo quý, cógiá kinh tế cao. Nhưng do số lượng ít, mọc rảirác và bị khai thác quá mức (với hình thức khaithác tận diệt) nên cây lan kim tuyến trong tựnhiên có nguy cơ bị tuyệt chủng nếu không cóbiện pháp bảo tồn hiệu quả. Hiện nay, lan kimtuyến được đưa vào danh mục các loài đangnguy cấp thuộc nhóm IA của Nghị định32/2006/CP, nghiêm cấm khai thác vì mục đích thương mại và được xếp vào nhóm thực vật rừng đang nguy cấp (EN A1 a,c,d) trong Sách Ðỏ Việt Nam 2007 . Hiện tại, ở Việt Nam đãthống kê được 12 loài lan kim tuyến, trong đóloài Anoectochilus setaceus Blume thường gặpnhất và có giá trị thương mại cao nhất, gấp hàng chục lần các loài khác .

Lan Kim tuyến

Lan kim tuyến (Anoectochilus setaceus Blume) là dược liệu quý được sử dụng trongcác bài thuốc cổ truyền của cộng đồng các dân tộc thiểu số ở Việt Nam. Các loài lan kim tuyến phânbố rộng nhưng số lượng cá thể ngoài tự nhiên không nhiều do khả năng tái sinh chậm, đòi hỏi điều kiệnsống ngặt nghèo, ngoài ra, lan kim tuyến đang bị khai thác quá mức do có nhiều dược tính quý. Nghiêncứu được tiến hành nhằm xây dựng quy trình nhân in vitro loài lan kim tuyến thông qua protocorm-likebodies (PLBs) với mục đích góp phần bảo tồn loài lan quý hiếm. Tỷ lệ cảm ứng tạo PLBs đạt 86,25%với nguồn mẫu là lát cắt ngang thể chồi. Khối lượng tươi trung bình của cụm PLBs sau 30 ngày nuôicấy đạt 0,23 gam. Các cụm PLBs được nuôi cấy trên môi trường phát sinh và sinh trưởng chồitrong 30 ngày. Các chồi hình thành được tách riêng và chuyển sang giai đoạn tạo rễ. Quá trình tạorễ bao gồm 2 giai đoạn, mỗi giai đoạn kéo dài trong 30 ngày. Sau 60 ngày, 100% chồi tạo rễ vớitrung bình 3,20±0,67 rễ/chồi, chiều cao cây trung bình đạt 4,57±0,85 cm với 4,21±0,42 lá/cây. Hệ số nhân chồi của toàn bộ quy trình đạt 29,66±4,04 chồi/cụm PLBs.

Lan Thạch hộc tía

Ngày xưa, Trung Hoa có 9 loại thảo dược quý hiếm, gọi là “Đại tiên thảo Trung Hoa”, gồm có: Thạch hộc rỉ sắt , Thiên sơn tuyết liên, Tam trạng nhân sâm, Đông trùng hạ thảo, Bách niên thủ ô, Hoa giáp phục linh, Đại mạc tùng dung, Thân sơn linh chi và Chân châu đáy biển. Trong đó, Thạch hộc đứng đầu trong 9 vị “Đại tiên thảo”, là vị thuốc quý giúp tư âm bổ thận.

Lan Thạch hộc 

Dược liệu sau khi đã được bào chế thành thuốc

Thạch hộc có vị ngọt, hơi mặn, tính hơi hạn. Đó là vị thuốc bổ phần âm trong cơ thể. Khi phần âm bị thiếu hụt, người bệnh sẽ có một số biểu hiện như: người nóng, khô khan, họng khô, hai gò má đỏ, ho khan, nhức trong xương, ra mồ hôi trộm, sốt về chiều…Khi phần âm trong cơ thể thiếu hụt, sẽ đưa đến rất nhiều chứng bệnh. Thạch hộc sẽ góp phần điều trị những chứng bệnh đó, như:

• Chữa hư lao, bồi bổ cho những người gầy còm ốm yếu do nóng quá, ho khan, nóng sốt.
• Ích tinh, chữa di tinh, mộng tinh.
• Chữa viêm bàng quang, nhiễm trùng đường tiết niệu.
• Chữa viêm nha chu, chữa đau răng do nhiệt bốc.
• Điều trị suy nhược thần kinh, đau đầu, chóng mặt, ù tai, hoa mắt, khó ngủ.
• Chữa viêm dạ dày do bị nhiệt.
• Điều trị nóng trong người, nhức trong xương, khô khát.

Trung tâm phát triển KHCN và Đổi mới sáng tạo

Liên hệ: Tel: 0225.364.0748 -  0225.3757.101